Genel Bakış
Uzun tren seyahatleri hakkında konu açıldığı zaman laf çoğu zaman döner dolaşır ve aynı noktaya gelir; Trans Sibirya Seyahati. Hayatta bir kez yapılacak yolculuklar vardır. Seyahat tutkunu herkesin bir gün gerçekleştirmek istediği, tek bir trenle yapılabilecek en uzun bir yolculuklardan bir tanesidir bu. Moskova’yı Doğu Rusya’ya bağlayan tren hattı, 1916 yılında açıldığı günden beri eklenen yeni hatlar ile Moskova’yı Çin’e, Kuzey Kore’ye ve Moğolistan’a kadar bağlamaktadır. Trans Sibirya Demiryolu Hattı ile yola çıkan birisi 9,289 km’yi 7 gün sonunda aşarak Vladivostok’a ulaşır. Bu rotayı baştan sona tamamlayan birisi bu süre içerisinde 7 saat dilimi geçmiş olur. Bu hattı da içine alan ama tek bir tren ile yapabileceğiniz daha uzun diğer iki yolculuk Moskova – Pyongyang (10,267 km) ve Kiev – Vladivostok (11,085 km) arasındadır.
Kafalardaki en önemli iki soru zaman ve bütçe ile alakalı. Bilet fiyatları kış mevsiminde daha ucuz olsa da, seyahat esnasında gün ışığından daha fazla yararlanmak ve uygun hava durumunu yakalamak için en uygun yolculuk zamanı Mayıs – Eylül ayları arasındadır. Hat üzerinde ziyaret edilebilecek bir çok güzel şehir bulunmaktadır. İsterseniz, rotanızı parçalara ayırarak da tamamlayabilirsiniz. Hat üzerindeki dilediğiniz şehirlerde konaklayabilir, daha sonra yine aynı hattaki başka bir tren ile yolculuğa devam edebilirsiniz. Ancak her yolculuk için farklı bir bilet almalısınız. Örneğin bazı gezginler Moskova – Vladivostok arasında Irkutsk, Kazan, Yekaterinburgi Ulan Ude gibi şehirlerde bir kaç günlük mola veriyorlar. Böylelikle bu uzun yolculuğu hem daha ilginç hale getirebilir, hem de şehirde bir kaç gün gezerek bacaklarınızı açarsınız. Yaz aylarında günlerin uzun ve havanın uygun olmasından ötürü trenler kalabalıklaşır. Bu nedenle eğer seyahatinizi bu aylarda planlıyorsanız, alacağınız biletler için ne kadar önceden rezervasyon yaptırırsanız, o kadar iyi olur. Tabi Transsibirya hattı seyahatinizde konfor arıyorsanız, 1. sınıf bilet seçenekleri de mevcut. Bu 1. sınıf tren ya da vagonlarda otel tarzı yüksek konforlu yolculuk edebilirsiniz. Kafa Bi Dünya olarak bu seçenek zihnimize girmeden kaybolup gitti, ne yazık ki, sadece bu bilgiyi vermek istedik.
Rotalar
Bu seyahati yapmaya karar verdiniz ama hangi rotayı seçeceksiniz? Tabi ki ana hat Moskova – Vladivostok arasındadır. Ama mesela siz dilerseniz yolculuğa St.Petersburg’dan başlar, Pekin’de bitirebilirsiniz. Transsibirya hattı bir demiryolu hattı olduğu için birden fazla başlangıç ve bitiş noktanız ya da dilediğiniz rota kombinasyonunu oluşturabilirsiniz. Farklı hatlar üzerinde, farklı kalite ve hızlarda bir çok tren mevcut. Bunun için de öncesinde rotanızı belirleyip, buna uygun bilet ya da biletler almanız gerekiyor. Şimdi gelin ana rotaları bir inceleyelim;
Moskova – Vladivostok (9,258 km): En uzun ama gezginler için en az tercih edilen rota budur. Moskova’dan ayrılan bir tren 7 gün sonunda Vladivostok’a ulaşır. Düzenli olarak gün aşırı seferleri vardır.
Mançurya üzerinden Moskova – Pekin (8,986 km): Pekin’e ulaşan hatlardan eski olanıdır. Bir diğer hat Moğolistan üzerindendir ama eğer Moskova’dan Pekin’e Moğolistan’a uğramadan gitmek istiyorsanız bu hat tam size göre. Bu rota üzerinde çalışan iki tren mevcut. Trenler Cumartesi geceleri karşılıklı olarak hareket ediyorlar ve yolculuk 6 gün sürüyor. Rusya ve Çin’in ray genişlikleri farklı olduğu için bu ülkelerin sınırında trenin tekerlek aralığı değiştiriliyor.
Moğolistan üzerinden Moskova – Pekin (7,621 km): Bir çok gezgin tarafından en ilginç bulunan ve en çok tercih edilen bu rotadır. Ancak bu rota üzerinde de haftada bir tren seferi var ve mesafe daha kısa olmasına rağmen yine 6 gün sürüyor. Her Salı gecesi Moskova’dan, her Çarşamba sabahı da Pekin’den karşılıklı olarak hareket eden trenler iki ülke değiştirdiğinden ötürü sınır geçişlerinde çok fazla bekliyor. Rusya – Moğolistan sınırında Rusya tarafında 5 saat, Moğolistan tarafında ise 3 saat bekliyorsunuz. Bu esnada trenden inip, şöyle bir dolaşıp gelebilirsiniz. Ancak Moğolistan – Çin sınırında ise Moğolistan tarafında 1,5 saat, Çin tarafında ise 4 saatlik bir bekleme süresi var ve ne yazık ki son 1 saate kadar yolcuların trenin dışına çıkması yasak. Tabi ülkeler arası ray genişliği yine farklı olduğu için, trenlerin tekerlek aralıkları değiştiriliyor.
Üç rota da Moskova – Ulan Ude arasında aynı güzergahı kullanıyor. Bu güzergah üzerindeki belli başlı mola verilebilecek şehirler Kazan, Yekaterinburg ve Irkutsk. Eğer Moskova’dan yola çıkarsanız 1777 km sonra Avrupa – Asya sınırını çizen Ural Dağları’nı geçer ve Sibirya stepleri arasında eşsiz manzaranın keyfini çıkararak yolculuğunuza devam edebilirsiniz. Moğolistan rotasını takip ederseniz manzaranız uçsuz bucaksız Gobi Çölü olacak. Mançurya rotası ise inişli çıkışlı stepler üzerinde olacaktır.
Biz ise Kafa Bi Dünya olarak önce St.Petersburg’dan Ulanbatur’a yolculuk ettik. Ancak bu rotayı dört parçaya böldük. St. Petersburg Moskova’ya 9 saatlik bir tren yolculuğundan sonra Moskova’da 6 gün geçirdik. Daha sonra Moskova – Irkutsk arasındaki 88 saatlik yolculuğu tek seferde halledip, orada 4 günlük mola verdik. Bir sonraki durağımız 9 saatlk yolculuk sonunda yine 3 günlük Ulan Ule oldu ve ardından yine trene atlayıp 15 saatlik yolculukla Ulanbatur’a vardık. Moğolistan’da 13 gün geçirdikten sonra da uçakla Güney Kore’ye gittik.
Trenler
Trenlerde 1. Sınıf (spalny vagon), 2.Sınıf (kupé), en basitinden 3.Sınıf (platskartny) ve restoran vagonu bulunmaktadır. 1.sınıf vagonlarda kompartımanlar ikişer kişiliktir. Her kompartımanda yatak haricinde masa ve koltuk da bulunmaktadır. 2.sınıf kompartımanlar ise dörder kişiliktir. Kompartımanda 1. sınıflardaki kadar büyük olmasa da cam kenarında bir masa bulunmaktadır. 3.sınıf vagonlar da ise kompartıman bulunmuyor. Vagon içerisinde sağda ve solda bulunan yataklarda seyahat ediliyor. Kompartımanlardaki yataklar alt ve üst olarak farklı fiyatlandırılıyor. Alttaki yataklar biraz daha pahalı. Bunun sebebi alt yatakta yolculuk yapanların kompartıman içerisindeki masaya da hakim olmaları.
Peki trenlerde yolculuk için ne gibi malzemeler veriliyor? Trene bindiğinizde görevli biletinizi kontrol ettikten sonra size çarşaf, yorgan kılıfı, yastık kılıfı ve havlu veriyor. Yastık, battaniye vs yatakların altında duruyor. Trenlerde sigara içilmesine izin verilmiyor. Elektrikli aletlerinizi kullanmanız & şarj etmeniz için prizler bulunuyor. Son olarak dikkat edilmesi gereken başka bir bilgi ise bagaj konusunda. Seyahat için herhangi bir ağırlık limiti yok ama bagajınızı yatağınızın altına koyabiliyorsunuz. Bu alan ise sınırlı genişlikte.
Vize
Belirlediğiniz rota üzerindeki ülkeler ile ilgili vize ihtiyacınız var mı, kontrol etmekte fayda var. Kafa Bi Dünya ekibi olarak birimizin TC pasaportu, birimizin de Polonya pasaportu olduğu için bazı ülkelerde farklı vize uygulamalarıyla karşılaşabiliyoruz. Mesela hamili pasaport sahibi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iseniz Moğolistan için 30 gün süreyle vizeye ihtiyacınız yok. Ancak hamili pasaport sahibi Polonya Cumhuriyeti vatandaşı iseniz Moğolistan için vize almalısınız.
Ancak iş Rusya ve Çin’e gelince hem Türkiye hem de Polonya vatandaşları için durum aynı. İki ülke için de vizeye ihtiyacımız var. Eğer hamili pasaport sahibi bu iki ülkeden birinin vatandaşı iseniz gerekli belgeleri toparlayıp yetkili mercilere vize başvurusunda bulunmanız gerekiyor. Aşağıdaki linklerde gerekli belge listesine ulaşabilirsiniz.
Türkiye Vatandaşları: Rusya Vizesi – Çin Vizesi
Polonya Vatandaşları: Rusya Vizesi – Çin Vizesi
Bilet
Öncelikle şunu aklınızdan çıkarmayın; rota üzerindeki her tren yolculuğu için ayrı bir bilete ihtiyacınız var ve yoğunluğu göz önüne alarak bilet rezervasyonlarınızı önceden yaptırmanız iyi olur. Az öncede bahsettiğim gibi Kafa Bi Dünya olarak St. Petersburg – Moskova – Irkutsk – Ulan Ude – Ulanbatur rotasını takip edeceğimiz için bizim 4 ayrı bilet satın aldık.
Biletleri gişelerden temin etmek teoride mümkün. Ama gezginler ve turistler için popüler rotalardan bir tanesi olduğu için özellikle yaz aylarında oluşacak yoğunluğu göz önünde bulundurmalısınız. Bu yüzden gerekli rezervasyonları Rus Demiryolları’nın kendi sitesinden (RZD) ya da güvenebileceğiniz Rus acentelerinden birinden ya da Rusya’da bir tanıdığınız var ise, direk bu kişilere danışarak bir kaç ay önceden yaptırabilirsiniz. Bizim de bilet fiyatlarını ve tren seferlerini incelediğimiz acentalardan bazıları şöyle; Trans Siberian Express, Real Russia ve RZD. Biz ise Ulan-Ude – Ulanbatur treni hariç tüm biletleri RZD’den kendimiz yaptık. Biletleri bu sitede en erken 3 ay öncesinden alabiliyorsunuz. Diğer acentalardan daha erken bilet satın alabilirsiniz. Aslında onlar da sizden rezervasyon ücretini alıp, kendi komisyonlarını koyup seyahatinize 3 ay kalmışken biletleri satın alıyorlar. Size sadece daha önceden bilet bulacaklarına dair garanti veriyorlar. Biz bu bilet satın alma işlerini kendimiz hallederken rezervasyon sırasından çok ciddi bir sorun yaşamadık. Daha önceden Real Russia isimli acenta ile de iletişime geçmiştik ancak bize verdikleri fiyat RZD’nin kendi sitesindeki fiyatlardan çok daha fazlaydı. Biz de kolları sıvayıp kendi kendimize hallettik.
Ulan-Ude – Ulanbatur biletini ise Rus Demiryolları’nın sitesinden alamıyorsunuz. Bunun için Rusya’daki bir tren istasyonuna gidip gişeden alabilirsiniz. Biz bu bileti Moskova’daki bir tren istasyonundan aldık.
4 bilet 238 €
Kafa Bi Dünya sırasında Trans Sibirya için aldığımız 3. sınıf 4 bilete ödediğimiz toplam fiyat 238 €. Buna St.Petersburg – Moskova bileti de dahil. Tek tek ödediğimiz fiyatları da yazalım ki karışıklık olmasın:
St.Petersburg – Moskova (25 €)
Moskova – Irkutsk (118.5 €)
Irkutsk – Ulan-Ude (31.5 €)
Ulan-Ude – Ulanbatur (63 €)
TREN SAATLERİ
Dikkat edilmesi gereken bir önemli nokta da tren saatleri ile ilgili. Rusya içerisindeki tüm istasyonlarda sefer saatleri oranın yerel saatine göre değil, Moskova saatine göre belirleniyor. Dolayısıyla Rusya içerisinde herhangi bir istasyonda tren saatini belirlerken dikkatli olunmasında fayda var.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Trans Sibirya Demiryolu sadece Moskova’dan Doğu Asya’ya kadar mı?
Cevap: Hayır, Trans Sibirya Demiryolu ulaştığı tüm şehirleri birbirine bağlayan tren hatlarının birleşimidir. Mesela Moskova’dan Pekin’e, Vladivostok’tan Ulan Batur’a gidebilirsiniz.
Soru: Trans Sibirya Demiryolu deneyimini yaşamak için Moskova’dan Vladivostok’a tek yöne doğru mu yolculuk yapmalıyım?
Cevap: Trans Sibirya Demiryolu hattı ile ilgili yanlış anlaşılmış bir konu bu. Trans Sibirya Demiryolu’nda doğudan batıya ya da batıdan doğuya doğru çalışan tek bir tren bulunmuyor. Pekin, Ulan Batur, Vladivostok, Irkutsk, Kazan gibi başlıca şehirlerde istasyonları olan bir hat bu ve bu şehirler arasında çalışan bir çok tren mevcut. Mesela Moskova’dan Vladivostok’a tek biletle durmadan gidebileceğiniz gibi, bizim yaptığımız gibi, St. Petersburg’dan Pekin’e bir çok yerde bir kaç gün mola vererek de ulaşabilirsiniz. Tabi böyle bir durumda her tren yolculuğu için ayrı bilet almanız gerekmekte.
Soru: Trans Sibirya Demiryolu hattı üzerinde hangi ana şehirler var?
Cevap: Eğer büyük şehirleri gezmek istiyorsanız, Ekaterinburg, Novosibirsk, Kazan, Irkutsk, Ulan Batur gibi şehirleri planınıza dahil edebilirsiniz. Görece daha ufak Ulan Ude, Tomsk, Kraasnoyarsk gibi şehirlerin de görülmeye değer olduğunu düşünüyoruz.
Soru: Trans Sibirya yolculuğu için ne kadar süre gerekli?
Cevap: Bu soru için kesin bir cevap yok. Hiç aralıksız 7 gün trende yaşayabilir ve hedef şehrinize ulaşabilirsiniz ama en azından Irkutsk’da, Baykal Gölü kenarında bir kaç günlük mola verseniz daha ilginç olmaz mı? O yüzden en azından toplam 10 günlük bir süre ucu ucuna yeterli diyebiliriz. Biz Kafa Bi Dünya olarak St. Petersburg’dan Ulanbator’a kadar yaptığımız yolculuk’da 18 gün geçirdik.
Soru: Interrail gibi aylık, haftalık şeklinde kombine ya da sınırsız biletler var mı?
Cevap: Bizim araştırmalarımız sonucunda böyle bir bilgiye ulaşmadık. Eğer var ise bize de bildirin lütfen.
Soru: Trans Sibirya biletini istasyonlardan temin edebilir miyim?
Cevap: Bu tabi ki mümkün ama özelikle yaz aylarında yaşanan yoğunluktan ötürü tavsiye edilmiyor. Olan biletler ise daha pahalıya satılabiliyor. En iyisi bir süre önceden rotayı belirleyip bilet rezervasyonlarını yaptırmak.
Soru: Rusça bilmeden nasıl olacak bu iş?
Cevap: Bir çok seyyah ve turist bu macerayı rusça bilmeden hallediyorlar. Tabi en azından durak isimlerini okuyabilmek için bir nebze rus alfabesini tanıyor olursanız işiniz kolaylaşır.
çok açıklayıcı olmuş..teşekkürler
Teşekkürler, sayfadan çok faydalanıyor.
güzel bir bilgilendirme olmuş teşekkürler.
baharda moskova – ulan batur arasını yapmayı planlıyorum